พัทลุง

           วังเจ้าเมืองพัทลุง (วังเก่า-วังใหม่)

          ตั้งอยู่ใกล้กับวัดวัง เดิมเป็นที่ว่าราชการและเป็นที่พักอาศัยของเจ้าเมืองพัทลุง ปัจจุบันยังเหลืออยู่ส่วนหนึ่งคือ วังเก่า สร้างในสมัยพระยาพัทลุง (น้อย จันทโรจวงศ์) เป็นผู้ว่าราชการ ต่อมาวังได้ตกทอดมาจนถึงนางประไพ มุตามะระ บุตรีของหลวงศรีวรฉัตร ส่วนวังใหม่ สร้างเมื่อ พ.ศ. 2432 โดยพระยาอภัยบริรักษ์จักราวิชิตพิพิธภักดี (เนตร จันทโรจวงศ์) บุตรชายของพระยาพัทลุงซึ่งเป็นเจ้าเมืองพัทลุง ปัจจุบันทายาทตระกูล “จันทโรจวงศ์” ได้มอบวังนี้ให้เป็นสมบัติของชาติและกรมศิลปากรได้ประกาศขึ้นทะเบียนเป็น โบราณสถานวังเก่า เมื่อวันที่ 16 กรกฎาคม พ.ศ. 2535 และวังใหม่ เมื่อวันที่ 31 พฤษภาคม พ.ศ. 2526 

          เวลาเปิด-ปิด : เปิดให้เข้าชมทุกวัน เว้นวันจันทร์-วันอังคาร และวันหยุดนักขัตฤกษ์ เวลา 09.00-12.00 น. และ 13.00-16.00 น. อัตราค่าเข้าชม : ชาวไทย 10 บาท ชาวต่างประเทศ 50 บาท

ถ้าขับรถเข้าเมืองพัทลุง แล้วผ่านไปทางตำบลลำปำ ทางด้านขวามือก็จะพบเรือนไทยโบราณ 2 หลัง ที่ตั้งตระหง่านบนเนื้อที่ประมาณ 2 ไร่ ที่ถูกสร้างขึ้นในสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น ซึ่งอดีตเคยเป็นบ้านพักของเจ้าเมืองพัทลุง ที่ปัจจุบันถูกกำหนดเป็นแหล่งท่องเที่ยวทางประวัติศาสตร์ ให้นักท่องเที่ยวได้เข้าชม มีความสวยงาม และสร้างความประทับใจต่อผู้มาเยือนเป็นอย่างมาก
 
     วังเจ้าเมืองพัทลุงหรือเรียกอีกชื่อหนึ่งว่า “วังเก่า-วังใหม่” เนื่องจากมีการแบ่งพื้นที่ออกเป็น 2 ส่วนคือ วังเก่าและวังใหม่ ตั้งอยู่ในบริเวณเดียวกัน ในอดีตเคยถูกใช้เป็นที่ว่าราชการและเป็นที่พักอาศัยของเจ้าเมืองพัทลุง แต่ในปัจจุบันทายาทตระกูล “จันทโรจวงศ์” ซึ่งเป็นตระกูลของเจ้าเมืองพัทลุงผู้สร้างวังนี้ขึ้นมาได้มอบวังนี้ให้เป็นสมบัติของชาติ และกรมศิลปากรซึ่งได้ประกาศขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถานวังเก่า เมื่อวันที่ 16 กรกฏาคม 2535 และวังใหม่ เมื่อวันที่ 31 พฤษภาคม 2526
 
     วังเจ้าเมืองพัทลุง ประกอบด้วย “วังเก่า” และ “วังใหม่” เป็นแหล่งท่องเที่ยวทางประวัติศาสตร์ที่สำคัญของจังหวัดพัทลุง วังเก่าเป็นวังเจ้าเมืองพัทลุง คือ พระยาอภัยบริรักษ์(น้อย จันทโรจน์วงศ์) สร้างขึ้นในสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น สภาพปัจจุบันเป็นเรือนไทยภาคใต้ผสมภาคกลาง มีเรือนไทยทรงไทยแฝดอยู่ตรงกลาง ส่วนวังใหม่อยู่ทางทิศใต้ติดกับชายคลองลำปำ เป็นกลุ่มเรือนไทย 5 หลัง แบ่งเป็นเรือนนอนและเรือนครัว เรือนทุกหลังสร้างด้วยไม้แบบเรือนไทยโบราณ    นอกจากนี้บริเวณวังเจ้าเมืองยังมีศาลาไทยริมน้ำและเรือพัทลุง ซึ่งเป็นเรือเก่าสมัยรัชกาลที่ 5 
 
     ส่วนเหตุผลที่ถูกเรียกว่าวังก็คือ “เจ้าเมือง” ในสมัยโบราณ คือ “ผู้เป็นเจ้าแห่งเมือง” เนื่องจากมีอำนาจ สิทธิ์ขาด ในการปกครองบ้านเมืองแบบ “กินเมือง” เมื่อเจ้าเมืองมีอำนาจในฐานะเป็นผู้แทนต่างพระเนตรพระกรรณเช่นนี้ย่อมถือว่าเป็นเสมือนเจ้า หรือ เจ้าแห่งเมืองเมืองนั้น ที่อยู่ของท่านที่เป็นเจ้าเมือง จึงต้องเรียกว่า “วัง” ด้วย 
 
     และที่เรียกว่า “วัง” ก็มิใช่เฉพาะ”วังเก่า” และ “วังใหม่” ดังกล่าว แต่มีเรียกว่าวังอีกหลายแห่ง เช่น ที่เมืองนครศรีธรรมราช หรือที่เมืองพัทลุงนี้เองก็เคยมี “วังกลาง” และ “วังสวนดอกไม้” อยู่ไม่ไกลจากกลุ่มอาคาร “วังเก่า” และ “วังใหม่”

     วังเจ้าเมืองพัทลุงตั้งอยู่ที่ ถนนอภัยบริรักษ์ หมู่ที่ 4 ตำบลลำปำ อำเภอเมืองพัทลุง จังหวัดพัทลุง ส่วนการเดินทาง เดินทางจากศาลากลางจังหวัดพัทลุงไปทางทิศตะวันออกตามถนนราเมศวร์-อภัยอภิรักษ์ ประมาณ 7 กิโลเมตร
 
     และต่อมาสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯสยามบรมราชกุมารีเสด็จพระราชดำเนินมาทรงประกอบพิธีเปิด “วังเจ้าเมืองพัทลุง” อย่างเป็นทางการ เมื่อวันที่ 26 สิงหาคม 2536